بازنمایی کنشگران اجتماعی در گفتمان سیاست خارجیِ محمدرضا پهلوی براساس مدل اجتماعی-معنایی فان لیوون

تحلیل انتقادی گفتمان با واردکردن مفاهیم قدرت و ایدئولوژی به واکاوی روابط نابرابر قدرت و رمزگشایی ایدئولوژی‌های پنهان‌شده در متن‌ها می‌پردازد. در این پژوهش بر اساس مدل بازنمایی کنشگران اجتماعی فان لیوون (2008) و از طریق تحلیل ﻣﺆلفه‌های گفتمان‌مدار در متن‌های مربوط به سیاست خارجیِ محمدرضا پهلوی، چگونگی بازنمایی کنشگران اجتماعی و ارجاع‌های به‌کاررفته در گفتمان سیاست خارجیِ او بررسی می‌شود، تا از این رهگذر نشان داده شود که چگونه این بازنمایی‌ها در راستای برجسته‌سازی و حاشیه‌رانی مفاهیم دل‌خواه و غیردل‌خواه به‌کارگرفته می‌شوند. نتایج نشان می‌دهد که بازنماییِ کنشگرانِ اجتماعی، در متن‌های سیاست خارجیِ شاه، با استفاده از ارجاع‌های مختلف و متناسب با هدف و قصدی که وی دنبال می‌کند، صورت می‌پذیرد. هویت‌های "خودی" غالباً به‌ صورت مثبت و فعال بازنمایی می‌شوند، درحالی‌که هویت‌های "دیگری" به صورت منفی بازنمایی می‌شوند. همچنین نتایج نشان می‌دهد که شاه برای ارجاع به هویت‌های "خودی" بیشتر از ﻣﺆلفۀ پیونددهی و هویت‌دهی رابطه‌ای استفاده می‌کند و برای ارجاع به هویت‌های "دیگری"ﻣﺆلفۀ ارزش‌گذاری را بیشتر به‌کار می‌گیرد.